Kişinin yaşamsal fonksiyonlarının devamlılığını sağlamak, kişinin sağlık durumunun kötüleşmesini engellemek ve iyileşme sürecini kısaltmak üzere; yaşamı tehlikeye sokan hastalık, kaza veya yaralanma gibi durumlarda tıbbi destek alana kadar olay yerinde mevcut koşullar dahilinde yapılan ilaçsız uygulamalar “ilk yardım” olarak tanımlanır. İlk yardım ve acil yardım birbirinden farklı kavramlardır.
İlk yardım yapacak kişilerin bu konuda bilgili olmaları; bilinçsiz müdahalelerin sonuçlarını ortadan kaldırmak için tercihten çok zorunluluk olarak kabul edilmektedir. İlk yardım eğitimi alan ve ilk yardımcı olmaya hak kazanan kişiler ilk yardımcı unvanlarını 3 sene boyunca korurlar.
İlk yardım eğitimi; kişinin hastaya ya da yaralıya anlık olarak bilinçli bir şekilde müdahale etme kalifikasyonu sunan ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kuruluşlar tarafından verilen bir eğitimdir. İlkyardım eğitim merkezleri tarafından düzenlenen ilk yardım dersleri sonrası düzenlenen sınavları geçen adaylar ilkyardım sertifikası almaya hak kazanırlar. Bu sertifika; ilk yardım belgesi olarak da adlandırılır.
İlk yardım eğitimleri 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında önem kazanmıştır. Bu kanun; az tehlikeli iş yerlerinde çalışan 20 kişiden birinin; tehlikeli işyerlerinde çalışan 15 kişiden birinin ve çok tehlikeli sınıfında yer alan işyerlerinde çalışan 10 kişiden birinin ilk yardımcı olması gerektiğini açıkça beyan etmiştir. Bu yükümlülük; işverenlerin çalışanlarının ilk yardım sertifikası sahibi olması adına çaba göstermesine yol açmıştır.
İlk Yardım Sertifikası Nasıl Alınır?
Sağlık Bakanlığı ilk yardım sertifikası almak isteyen kişiler için bazı kurumları yetkilendirmiştir. En az ilkokul mezunu olan ve 18 yaşını doldurmuş kişiler Sağlık Bakanlığının yetkilendirdiği kurumlara başvurup 16 saat süren eğitime katılarak ve sonrasındaki sınavı başarıyla tamamlayarak ilk yardım sertifikası alabilirler.
OSGB açılımı Ortak Sağlık Güvenlik Birimi firmaları ile anlaşması olan işletmeler dönemsel olarak çalışanlarına ilk yardım sertifikası alma imkanını tanımaktadır. İlk yardım sertifikası İl Sağlık Müdürlüğü tarafından onaylanınca kişi “ilk yardımcı” unvanını alır.
İlk Yardım Kursu Dersleri
İlk yardımcı olarak görev yapabilmek adına katılım sağlanması gereken ilk yardım eğitimi sırasında katılımcılar hayat kurtarabilecek önemde çeşitli dersler görürler. İlk yardım kursu sırasında verilen dersler şu şekilde sıralanabilir:
- Temel yaşam desteği uygulamaları
- İnsan vücudu ile ilgili bilinmesi gereken temel hususlar
- Hastanın veya yaralının sağlık durumunun değerlendirilmesi
- Kanamalar
- Solunum yolundaki tıkanıklıklar
- Yaralanmalar
- Bilinç bozuklukları
- Isı dengesi bozuklukları
- Kırık, çıkık ve burkulmalar
- Hastaların ve yaralıların taşınması
İlk Yardım Sertifikası Nereden Alınır?
İlk yardım sertifikası almak isteyen kişilerin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış eğitim kurumlarına başvurması gerekir. 3 yıl boyunca geçerli olan bu sertifika sahiplerine birçok avantaj sunmaktadır. İlk yardım sertifikası sahibi kişilerin iş yerleri tarafından tercih edildiği bilinmekte ve bu sertifikaya sahip olan kişiler daha çabuk iş bulabilmektedir.
Aynı zamanda insan hayatını riske atan durumlarda kişiye doğru müdahale edebilme ayrıcalığına kavuşan kişiler hiç ummadıkları anlarda hayat kurtarabilmektedir. İlk yardım sertifikası alındıktan 3 sene sonra kişiler diledikleri takdirde sertifikalarını yenileyebilirler.
İlk yardım eğitimi alınan kurumların yetkileri Sağlık Bakanlığına bağlı İl Sağlık Müdürlüğü başvuruları sonucunda verilir. Kurumlar ilk yardım eğitimi düzenlemeye ehil görüldükleri takdirde ilk yardım kursu düzenleyebilirler.
İlk Yardım Eğitimi Ücreti
İlk yardım eğitimi merkezleri tarafından belirlenen ücret politikası ile Sağlık Bakanlığı komisyonunun ilk yardım eğitimi fiyatlarının uyuşması gerekir. İlk yardım eğitimi ücretleri ilden ile değişiklik gösterebilir.
Eğitim kurumları fiyat politikalarını kendileri belirleyemedikleri için diğer eğitim merkezleri arasından hizmet kaliteleriyle ön plana çıkmaya çalışırlar.
İlk yardım eğitimleri bireysel başvuru yapan kişiler için ücretsiz düzenlenemez; ancak firma bünyesinde görev alan ve ilk yardım eğitimi almak üzere seçilen çalışanlar firmalarının yetkili ilk yardım eğitim kurumları ile yaptığı özel anlaşmalar gereği ilk yardım sertifikası almak için ücretsiz eğitimlere katılabilirler.