Yürürlüğe girdiğinden bu yana işverenlere yüklediği yükümlülüklerle önemini arttıran 6331 sayılı iş kanunu; işveren ve çalışanlar arasındaki iş sağlığı ve güvenliği konularındaki ilişkileri düzenler. Her ne kadar işverenlere verdiği sorumluluklarla anılsa da bu kanun çalışanlara da belirli yükümlülükler tanımlamaktadır.
Üstelik yalnızca özel sektöre hitap etmemesi; kamu kurumlarını da kapsaması bu kanun hakkında merak edilenleri arttırmaktadır.
Bu nedenle bu yazımızda 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hakkında en çok merak edilen soruların yanıtlarını sizlerle paylaşacağız.
6331 Sayılı İş Kanununun Amacı Nedir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu; işyerlerindeki çalışma şartlarının iyileştirilmesi; iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi adına işverenlerle çalışanları arasındaki görev, sorumluluk, yetki, hak ve yükümlülükleri düzenler.
Bu kanunun temel amaçlarından biri çalışanların sağlıklarının korunması ve aynı oranda çalışma ortamının verimliliğinin arttırılmasıdır. İşçilerin korunması amacıyla tehlike sınıfları dahilinde özel maddelerin bulunduğu bu kanun ile; çalışanların iş sırasında yaşayabilecekleri kazaların ve yaralanmaların önlenmesi hedeflenir.
Sosyal hukuk devleti olmanın şartlarının yerine getirilmesi amacıyla önem teşkil eden bu kanun iş sağlığı ve güvenliği bilincinin oturtulması adına etkili bir kapsamda oluşturulmuştur.
6331 Sayılı Kanuna Neden İhtiyaç Duyuldu?
İşçi haklarının korunması ve işverenlerle çalışanlar arasında hak ve yükümlülüklerin belirlenmesi amacıyla kabul edilen kanuna duyulan ihtiyaç iş kazalarının ve meslek hastalıklarının çoğalması ile birlikte artış gösterdi.
Ancak İSG’nin ayrı bir kanun gerektirmesi, 4857 sayılı İş Kanununun yetersizliği, ILO sözleşmeleri ve Avrupa Birliğinin çerçeve direktifleri de bu kanunun çıkarılması gerekliliğini arttırdı.
6331 Sayılı Kanuna Göre İSG Uzmanı ve İşyeri Hekimi Bulundurması Gereken İşletmeler Ne Yapmalı?
6331 sayılı iş kanunu işverenlere yüklediği yükümlülüklerin yerine getirilmesi için farklı metotların kullanılabilmesine izin vermektedir. İşyerinde isg uzmanı ve işyeri hekimi bulundurması gereken işverenlerin önünce üç ayrı seçenek bulunur. Bu seçeneklerin ilki bu çalışanları bünyelerinde kadrolu olarak çalıştırmaktır.
İkinci yöntem; İşverenin bu çalışanların yetkilerine sahipse görevi kendisi üstlenmesidir. Son ve işverenler tarafından en çok tercih edilen yöntem ise Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) firmalarından hizmet satın alınmasıdır.
6331 Sayılı Kanunun Yükümlülükleri Yerine Getirilmezse Ne Olur?
6331 sayılı kanun yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenlere ağır maddi cezalar uygulamaktadır. İnsan hayatını riske atan ve kanunun emrettiği şartları yerine getirmeyen işverenler ağır para cezalarına çarptırılır. Kanun haricinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği ile de işverenlerin ve çalışanların uymaları gerekenler detaylandırılmıştır.
Tüm mevzuata işverenlerin hakim olması kolay değildir. Sürekli güncellenen ve günün koşullarına adapte edilen bu kanun ve ilgili yönetmeliklerin takibi OSGB firmaları tarafından yapılabilir.
6331 Sayılı Kanun Kimleri Kapsar?
Yapılan son güncellemeler sonrası 6331 Sayılı kanun; kamu çalışanlarını, özel sektör çalışanlarını, tüm istihdam edilen çalışanları, çırak ve stajyerleri kapsamaktadır.
6331 Sayılı Kanun Kimleri Kapsamaz?
Ev hizmetleri veren, bağımsız çalışanlar, TSK çalışanları, kolluk kuvvetleri, MİT, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri bu kanun kapsamında düzenlenmemektedir.
Tehlike Sınıfları Nelerdir?
6331 sayılı kanunda işverenlerin yükümlülükleri çalışan sayısı ve işyeri faaliyetlerinin hangi tehlike sınıfları kapsamında değerlendirildiği belirleyici bir role sahiptir. Tehlike sınıfları; “az tehlikeli”, “tehlikeli” ve “çok tehlikeli” olmak üzere üç ana gruba ayrılmıştır.
6331 Sayılı Kanuna Göre Çalışanların Yükümlülükleri Nelerdir?
6331 sayılı kanun işverenler kadar çalışanlara da sorumluluklar yüklemiştir. Bu kapsamda çalışanların yükümlülüklerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- İşverenlerin yaptığı bilgilendirmelere, düzenlediği eğitimlere ve işverenler tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.
- Çalışanlar, çalışan temsilcileri ile iş sağlığının ve güvenliğinin gerektirdiği şekilde işbirliği yapmalıdır.
- Çalışanlar iş başındayken güvenlik tedbirlerine uymalı, kaza riskini minimize etmek amacıyla tüm önlemleri almalıdır.
- Çalışanlar, iş başında kullanılması gereken cihaz, makine, tehlikeli madde ve diğer araçları kuralına uygun kullanmalıdır.
- Çalışanlar OSGB çalışanları tarafından verilen eğitimlere katılmalı, sağlık kontrollerine dahil olmalı ve her koşulda tedbirli olmalıdır.