Çalışma hayatı da günlük hayat gibi sayısız sürprizler içerebilir. Bu sürprizlerin bazıları maalesef kötü sonuçlara yol açıp; çalışanların bedensel ve/veya psikolojik bütünlüğüne zarar verebilir. Beklenmedik bir zamanda meydana gelen acil durumlara karşı işverenler mümkün olduğunca hazırlıklı olmalı; acil durumları belirlemeli ve bu durumlarla karşılaşıldığında alınacak önlemlere karşı hazırlıklı olmalıdır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte işverenlerin isg çalışmalarını yapma veya yaptırma sorumlulukları arttırılmıştır. Kanun kapsamında çıkarılan ikincil mevzuatta “İşyerlerine Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” bulunmakta ve bu yönetmelik acil durum planı hazırlanmasını zorunlu hale getirmektedir.
İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik kapsamında acil durum şu şekilde tanımlanmaktadır:
İşyerinin tamamını ya da bir kısmını etkisi altına alabilecek yangın, kimyasal madde yayılımı ve doğal afet gibi acil müdahale, tahliye veya ilkyardım gerektiren olaylar bütününe “acil durum” denir.
Acil Durum Planı ise;
işyerlerinde herhangi bir acil durum meydana gelmesi halinde yapılması gereken işlemlerin belirlendiği ve uygulamaların yer aldığı; dönemsel olarak yinelenmesi gereken planlardır.
Acil durum eylem planı hazırlanmasının temel amacı herhangi bir acil durum meydana geldiğinde oluşabilecek yaralanmaların ve kazaların önlenmesi; işyerinde ve işyeri çevresinde potansiyel zararların minimize edilmesi; çevrenin acil durumun yıkıcı etkisinden korunması ve acil durumların mümkün olduğunca hasarsız atlatılmasıdır.
İşyeri yetkilileri acil durumların meydana gelmesi olasılığına karşı mutlaka hazırlıklı olmalıdır. Acil durumların etkileri en kısa sürede sınırlandırılmalı ve oluşabilecek hasarlar azaltılmalıdır. Acil durumlar ile ilgili uzmanlar olay yerine intikal etmeden önce acil durumların yönetilmesi adına işverenler, görevlendirilen çalışanlarla koordineli bir şekilde çalışmalıdır.
Acil Durum Planı Nasıl Hazırlanır?
Acil durum planı hazırlanırken aşama aşama ilerlenmeli ve her bir işyeri kendi şartları doğrultusunda bu planı titizlikle hazırlamalıdır. Ayrıca olası acil durumlar için gerekli acil durum telefon numaraları her zaman ulaşılır olmalıdır.
Acil durum planı hazırlanmasının ilk aşaması işyerine oluşabilecek acil durumların belirlenmesidir. Acil durumlar belirlendikten sonra önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler alınmalı; acil durumlar esnasında görevlendirilecek kişiler tespit edilmelidir. Acil durumdan minimum hasarla çıkılması adına acil durumda müdahale ve bina tahliye yöntemleri kurgulanmalı, ilgili bilgilerin yer aldığı dokümanlar oluşturulmalıdır.
Acil durum planlarının en önemli aşamalarından olsa da en az ciddiye alınanlar tatbikatlardır. Tatbikatların planlanması acil durum planı hazırlanmasının son aşamasıdır. Acil durum planları bir kere hazırlanınca işverenlerin sorumlulukları sona ermez. Dönemsel olarak yeni acil durumların ortaya çıkması ihtimali göz önünde bulundurulmalı ve acil durum eylem planı belli aralıklarla güncellenmelidir.
Acil durum eylem planı hazırlarken işverenler gerekli yetkilere sahip çalışanları görevlendirebilir ya da OSGB firmaları ile iş ortaklığı kurabilir. OSGB firmaları değişen mevzuatla ilgili düzenli bilgilendirme yaparak işverenlerin yasal yükümlülükleri hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar ve acil durum şartları ile ilgili çalışanların farkındalığını arttırır.
Daha detaylı bilgi için ÇSGB’nin hazırladığı “Acil Durum Planı Hazırlama Rehberi“ni inceleyebilirsiniz.